sht292023
Njerëzit që flenë vonë janë më të rrezikuar nga diabeti
Në një artikull të botuar në "Annals of Internal Medicine" dhe të nënshkruar nga Sina Kianersi nga Shkolla Mjekësore e Harvardit në Boston, lexojmë se kronotipi i mbrëmjes mund të promovojë një mënyrë jetese jo të shëndetshme dhe të rrisë rrezikun për diabeti të tipit 2. Me fjalë të tjera, njerëzit e natës janë më të rrezikuar për të zhvilluar diabet.
Për të arritur këto përfundime, autorët u përqendruan në kronotipin e vetëvlerësuar të pjesëmarrësve, pra preferencën e tyre natyrore për të fjetur dhe zgjuar më herët ose më vonë, duke i klasifikuar ata në njerëz të mëngjesit ose të natës. Dhe duke analizuar sjelljet e vetë-raportuara, stilin e jetës dhe zakonet e gjumit të më shumë se 60,000 infermierëve të moshës së mesme, studiuesit zbuluan se krahasuar me bashkëmoshatarët e tyre që zgjoheshin herët në mëngjes, ata që flinin më vonë natën kishin një rrezik 72% më të lartë për të zhvilluar diabet të tipit 2 dhe një rrezik 54% më të lartë për të zhvilluar diabet të tipit 2 plus sjellje jo të shëndetshme të jetesës. Rrezik, i cili ra në 19% pas rregullimeve të duhura për faktorët që lidhen me stilin e jetesës, p.sh. dieta, konsumimi i alkoolit, aktiviteti fizik dhe zakonet e pirjes së duhanit.
"Duke marrë parasysh sjelljet jo të shëndetshme, lidhja e fortë midis kronotipit dhe rrezikut për diabet të tipit 2 u reduktua, por vazhdoi të ishte prezente, që do të thotë se faktorët e stilit të jetesës luajnë një rol të rëndësishëm", komenton Kianersi, duke hipotezuar se rezultatet e marra mund të lidhen me mungesën e ndërveprimit midis ritmit cirkadian të një personi dhe mjedisin e tyre fizik dhe social siç ndodh për shembull te njerëzit që punojnë me turne, të cilët jetojnë sipas programeve të kundërta me preferencat e tyre cirkadiane.
"Nëse ne do të mundnim të identifikonim një lidhje shkakësore midis kronotipit, diabetit ose sëmundjeve të tjera, mjekët mund të përshtatnin më mirë strategjitë e parandalimit për pacientët e tyre", përfundojnë studiuesit.
"Duke pasur parasysh se kronotipi mund të pësojë ndryshime që mund të lidhen me variacionet e mundshme të stilit të jetesës, nevojiten studime të mëtejshme për të kuptuar nëse ai është një tregues i një stili jetese jo të shëndetshëm apo një përcaktues i pavarur", shkruajnë në një editorial të lidhur Kehuan Lin nga Shkolla e Shëndetit Publik të Harvardit dhe kolegët.
Annals of Internal Medicine 2023. Doi: 10.7326/M23-2257
https://doi.org/10.7326/M23-2257
Annals of Internal Medicine 2023. Doi: 10.7326/M23-2257
https://doi.org/10.7326/M23-2257