jan272023
Astma. Ndotja e ajrit, një faktor i pavarur rreziku për përkeqësimin te fëmijët
Ndotësit e mjedisit si grimcat PM2.5 dhe PM10 dhe ozoni janë faktorë rreziku të pavarur për sulmet e astmës te fëmijët që jetojnë në zona urbane
Ndotësit e mjedisit si grimcat PM2.5, PM10 dhe ozoni janë faktorë rreziku të pavarur për sulmet e astmës te fëmijët që jetojnë në zonat urbane. Në këtë përfundim ka arritur një hulumtim i publikuar në "The Lancet Planetary Health" nga një ekip i udhëhequr nga Matthew Altman nga Universiteti i Uashingtonit në Seattle (SHBA).
Astma dhe shkaqet e saj
Astma karakterizohet nga inflamacioni kronik i rrugëve të frymëmarrjes. Gjatë një sulmi astme, shtresa e brendshme e rrugëve të frymëmarrjes bymehet, muskujt rreth rrugëve të frymëmarrjes tkurren dhe rrugët e frymëmarrjes lëshojnë mukozë shtesë, gjë e cila çon në një reduktim të ndjeshëm të rrjedhës së ajrit. Infeksionet virale janë shkaktari më i zakonshëm i sulmeve të astmës te fëmijët dhe adoleshentët. Megjithatë, episodet e astmës akute mund të ndodhin pavarësisht nga prania e infeksioneve të frymëmarrjes dhe disa studime epidemiologjike të publikuara në dekadat e fundit kanë lidhur përqendrimet e ndotësve të ajrit me sulmet akute të astmës te të rriturit.
Qëllimi i hulumtimit
Prandaj, studimi kishte si synim të vlerësonte nëse ndotja e ajrit lidhej me episodet e përkeqësimeve të astmës te fëmijët që jetonin në zonat urbane. Për këtë, studiuesit analizuan ndryshimet në fiziologjinë e rrugëve të frymëmarrjes dhe nivelet e shprehjes së gjeneve të disa përbërjeve gjatë episodeve të rënda të astmës. Në mënyrë të veçantë, 419 pjesëmarrës, të cilët jetonin në zona urbane në 8 qytete amerikane dhe i përkisnin grupit Inner-City Anti-immunoglobulin (IgE) për astmën (ICATA), u rekrutuan për studim.
Hulumtimi u krye në mënyrë retrospektive te fëmijët deri në diagnostikimin e dy infeksioneve të frymëmarrjes ose deri në gjashtë muaj. Duke përdorur vlerat e indeksit të cilësisë së ajrit të Environmental Protection Agency (EPA), dmth përqendrimet e ozonit, monoksidit të karbonit, dioksidit të azotit, dioksidit të squfurit dhe plumbit, dhe niveleve të grimcave PM2.5 dhe PM10 në ajër, studiuesit lidhën sëmundjen e secilit fëmijë me nivelin specifik të ndotësve të ajrit në një qytet të caktuar në kohën kur ata u diagnostikuan me përkeqësim të astmës.
Provat e publikuara
Rreth 30% e fëmijëve me sulme astme nuk kishin infeksione virale, dy deri në tre herë më shumë se përqindja e regjistruar në zonat jourbane. Këto sulme u shoqëruan gjithashtu me rritje lokale të grimcave dhe ozonit. Sipas studiuesve, në veçanti, PM2.5 do të rriste nivelet e kalikreinës, gjeneve të citokinave inflamatore jo të tipit 2 dhe një grupi të madh gjenesh të lidhura me funksionin pengues në qelizat epiteliale të rrugëve të frymëmarrjes. Për më tepër, nivelet e larta të PM2.5 mund të rrisin rrugët imune në epitel, duke kontribuar në një sulm astme, në mungesë të infeksioneve virale. Jo vetëm kaq, ozoni u shoqërua me inflamacion eozinofilik dhe funksion të dëmtuar të mushkërive. Rrugë të ndryshme inflamatore u shoqëruan me secilin ndotës në përgjigje të niveleve të ngritura të ozonit dhe PM2.5. Së fundi, këta ndotës mund të rriten së bashku, veçanërisht në klimat e nxehta, dhe të kenë efekte negative shtesë në sistemin e frymëmarrjes.
Sabina Mastrangelo
Burimi:
The Lancet Planetary Health - doi: 10.1016/s2542-5196(22)00302-3